Yaygın Baş Ağrısı Türleri Nelerdir?

Her yaştan insanın bu durumdan rahatsız olduğu ve birçok çeşidinin olduğu bir durum olan baş ağrısı kimi zamanlar oldukça sinir bozucu olabilmektedir. Peki baş ağrısı türleri nelerdir, baş ağrısı neden oluşur bunu merak ettiniz mi? Yazımızda bu konu ile ilgili bilgileri sizler için derledik.

 

Baş Ağrısı Türleri Nelerdir?

Farklı nedenleri ve semptomları olan birçok farklı baş ağrısı türü vardır.  Çoğu kısa sürer ve nadiren uzun süren baş ağrıları için endişe duyulmalı. Bununla birlikte,  kişinin ne tür bir baş ağrısı yaşadığını anlayabilmesi ve nedenini öğrenmesi için , mutlaka doktora gitmesi gerekir.

Baş ağrısı yaygın bir şikayettir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tüm yetişkinlerin neredeyse yarısının fazlası en az bir kez de olsa baş ağrısı yaşayacağını söylüyor.

Bazen baş ağrısını kişiler çoğu kez basit ağrı kesicilerle tedavi eder ve birkaç saat içinde geçirirler.  Bununla birlikte, tekrarlayan ataklar veya belirli baş ağrıları daha ciddi bir sağlık durumuna işaret edebilir.

Uluslararası Baş Ağrısı Bozuklukları Sınıflandırması, iki ana kategoriye ayırdığı 150’den fazla farklı baş ağrısı tipini tanımlar.

Birincil ve ikincil

Birincil baş ağrısı başka bir duruma bağlı değildir, bu kendiliğinden oluşan durumun kendisidir.  Örneğin migren ve gerilim baş ağrılarını gibi.  Buna karşılık, ikincil bir baş ağrısının, kafa travması veya ani kafein yoksunluğu gibi altta yatan ayrı bir nedeni vardır.

1.Migren

Migren baş ağrısı genellikle başın bir tarafında yoğun zonklayıcı ağrıyı içerir.

Kişi ışığa, sese ve kokuya karşı yüksek hassasiyet gösterebilir. Bulantı ve kusma da yaygındır.

Migreni olan kişilerin çoğu baş ağrısı başlamadan önce bir aura yaşar. Bunlar tipik olarak 5 ila 60 dakika süren görsel ve duyusal rahatsızlıklardır.

Migren şu belirtiler olur;

• Zikzak çizen çizgiler, titreyen ışıklar, noktalar görmek,
• kısmi görme kaybı,
• uyuşma,
• karıncalanma,
• kas güçsüzlüğü,
• konuşma veya kelime bulma zorluğu.

Aura semptomlarının inme veya menenjite de işaret edebileceğini unutmayın. Bunları ilk kez yaşayan herkes derhal tıbbi yardım almalıdır.

Migren baş ağrıları tekrarlayıcı ağrılardır, her atak bir süre devam edebilir. Bazen birkaç saat hatta birkaç gün baş ağrısı genellikle başın bir tarafında yoğun zonklayıcı ağrı şeklinde sürer.

Sağlık uzmanları migrenin nedenlerini tam olarak anlamış değil. Bununla birlikte, genellikle ailelerde görülür ve depresyon ve epilepsi gibi önceden belirli koşulları olan kişilerde daha sık görülür.

Migrenin tetikleyicileri şunlardır;

• Stres ve kaygı,
• uyku bozukluğu,
• hormonal değişiklikler,
• öğün atlamak,
• dehidrasyon,
• bazı yiyecekler ve ilaçlar,
• parlak ışıklar ve yüksek ses.

Migren Tedavi Yöntemi

Tedavi, semptomların ne kadar şiddetli olduğu ne sıklıkta ortaya çıktığı ve kişinin bulantı ve kusma yaşayıp yaşamadığı gibi çeşitli faktörlere bağlı olacaktır. Bazı kişilerde ömür boyu süren bir durumdur.

Tedavi seçenekleri

İbuprofen, naproksen, aspirin veya asetaminofen gibi steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar, reçete gerektiren sumatriptan gibi triptanlar bulantı ve kusmayı yönetmek için metoklopramid gibi antiemetikler.

Transkraniyal manyetik stimülasyon gibi nörostimülasyon teknikleri de yardımcı olmaktadır.

Ayrıca migren anında karanlık, sessiz bir yerde dinlenmek, alnına bir buz torbası veya soğuk bir bez koymak, su içmek ağrıyı hafifletir.

Kronik migreni olan kişiler, mutlaka doktor tedavisi olmalıdırlar. Bir sağlık uzmanı, bir kişinin birden fazla epizod geçirmesi durumunda kronik migreni teşhis edebilir.15 gün veya 3 ay boyunca ayda en az 8 gün semptomlar ortaya çıkması gerekli.

 

Migren’i Önlemek İçin İlaç Seçenekleri

Topiramat (Topamax)

Propranolol

Amitriptilin

Dikkate alınması gereken diğer yönetim seçenekleri, diyet değişiklikleri, stres yönetimi ve akupunkturdur.

2. Gerilim tipi baş ağrısı

Gerilim tipi baş ağrıları çoğu insanı bir süre etkiler. Başın her iki tarafında donuk, sürekli bir ağrı olarak ortaya çıkar. Diğer semptomlar şunlardır;

• Yüz, baş, boyun ve omuzların hassasiyeti,
• gözlerin arkasında bir baskı hissi,
• ışığa ve sese duyarlılık.
• Bu baş ağrıları 30 dakikadan birkaç saate kadar sürebilir.

Gerilim tipi baş ağrılarına neyin neden olduğu belirsizdir, ancak stres, kaygı ve depresyon yaygın tetikleyicilerdir. Diğer tetikleyiciler nedenleri şunlardır;

• Dehidrasyon,
• yüksek ses,
• egzersiz eksikliği,
• yetersiz kaliteli uyku,
• atlanan öğünler,
• göz yorgunluğu.

Gerilim Tipi Baş Ağrısı Tedavi Yöntemleri

 

İbuprofen, asetaminofen ve aspirin gibi reçetesiz satılan (OTC) ağrı kesiciler genellikle ağrıyı durdurmada veya azaltmada çok etkilidir. 90 gün boyunca ayda 15 günden fazla baş ağrısı yaşayan kişiler bir doktora danışmalıdır.

Yaşam tarzı değişiklikleri ve bazı tedaviler, gerilim tipi baş ağrılarını önlemeye yardımcı olabilir. Bunlar şunlardır;

• Yeterince uyumak,
• düzenli egzersiz, germe,
• oturma ve ayakta duruşun iyileştirilmesi
• göz testi yaptırmak
• stres , kaygı veya depresyonun yönetimi
• akupunktur.

3.Küme baş ağrısı

Küme baş ağrıları şiddetli ve tekrarlayan baş ağrılarıdır. Daha çok kadınlardan olur. İnsanlar bir gözün arkasında veya çevresinde yoğun bir yanma veya delici ağrı tarif eder.

Diğer semptomlar şunlardır;

• Gözleri yaşarması,
• şişmiş göz kapağı,
• tıkalı veya burun akıntısı,
• ışığa ve sese duyarlılık,
• huzursuzluk veya ajitasyon.

Küme baş ağrıları genellikle aniden ve uyarı vermeden ortaya çıkar ve 15 dakika ile 3 saat arasında sürer. İnsanlarda günde sekize kez tetikleyebilir.

Bu saldırılar günlük kümeler halinde ortaya çıkma eğilimindedir ve haftalar veya aylarca sürebilir. Ayrıca, genellikle geceleri uykuya daldıktan birkaç saat sonra, tutarlı zamanlarda başlama eğilimindedirler.

Bazen saman nezlesine benzeyebilen bu semptomları yaşayan herkes doktoruna danışmalıdır.

Küme baş ağrılarının nedeni belirsizdir, ancak sigara içenlerde görülme olasılığı daha yüksektir. Kişiler atak dönemlerinde alkolden uzak durmalıdır.

Küme Baş Ağrısı Tedavi Yöntemleri

Tedavi, atakların şiddetini ve sıklığını azaltmayı amaçlar. Seçenekler şunlardır;

• Oksijen terapisi
• sumatriptan
• verapamil
• steroidler
• melatonin
• lityum

Derin beyin stimülasyonu ve vagus sinir stimülasyonu da ilaca yanıt vermeyen küme baş ağrılarının tedavisinde iyi gelebilir.

4. Egzersiz Baş Ağrısı

Egzersiz baş ağrıları, aşağıdaki tetikleyicilerle birlikte yorucu fiziksel egzersizden kaynaklanır.

Koşma,

atlama,

ağırlık kaldırma,

cinsel ilişki,

öksürük veya hapşırma nöbetleri.

Bu baş ağrıları genellikle çok kısa sürelidir ancak bazen 2 güne kadar uzayabilir . Baş boyunca zonklayan bir ağrı olarak ortaya çıkarlar ve ailesinde migren öyküsü olanlarda daha sık görülürler.

İlk kez eksersiz baş ağrısı yaşayan kişiler, ciddi bir şeyin işareti olabileceğinden bir doktora gitmelidirler.

Egzersiz Baş Ağrısı Tedavi Yöntemleri

• Eforla baş ağrısı tedavisi
• OTC ağrı kesici
• propanolol gibi beta blokerler
• indometasin

Bazen, egzersize bağlı baş ağrıları kardiyovasküler problemlerden kaynaklanabilir. Eğer öyleyse, bir doktor bir kişinin kardiyovasküler ve serebrovasküler sağlığını kontrol etmek için testler önerebilir.

5. Hipnik baş ağrıları

Hipnik baş ağrısı , genellikle insanlar 50’li yaşlarındayken başlayan nadir bir durumdur , ancak daha erken de başlayabilir. İnsanlar bunlara “çalar saat” baş ağrıları olarak da söylerler geceleri uyku arasında ağrıyla  uyanırlar.

Hipnik baş ağrısı, genellikle başın her iki tarafında hafif ila orta şiddette zonklayıcı ağrıdan oluşur. 3 saate kadar sürebilir, diğer semptomlar arasında mide bulantısı ve ışığa ve sese karşı hassasiyet sayılabilir.

İnsanlar  hafta birkaç yaşayabilir. Hipnik baş ağrılarının nedeni net değildir ve bilinen bir tetikleyici yoktur.

Hipnik baş ağrıları zararsız olsa da, olağandışı bir baş ağrısını ilk kez yaşayan yaşlı bir yetişkin tıbbi yardım almalıdır. Bir doktor migren ve küme baş ağrılarını ekarte etmek isteyebilir.

Hipnik Baş Ağrısı Tedavi Yöntemleri

Hipnik baş ağrıları için tedavi seçenekleri;

• kafein
• indometasin
• lityum

6. Aşırı ilaç kullanımına bağlı baş ağrısı

 

Bazen geri tepme baş ağrısı olarak da bilinen aşırı ilaç kullanımı baş ağrısı en yaygın ikincil baş ağrısı türüdür. Gerilim baş ağrıları veya migren semptomlarına benzer semptomları olan sık veya günlük baş ağrılarına sahiptir.

Bu baş ağrıları başlangıçta ağrı kesicilere tepki verir ancak bir süre sonra tekrarlar.

Baş ağrısına neden olabilecek ilaçlar şunlardır;

• opioidler
• parasetamol : asetaminofen
• sumatriptan gibi triptanlar
• Aspirin ve ibuprofen gibi

İlaç Kullanımına Bağlı Baş Ağrısının Tedavi Yöntemleri

Bu ağrı  için tek tedavi, baş ağrısına neden olan ilacı almayı bırakmaktır. Bununla birlikte, ilacı bırakan herkes bunu sadece bir doktor gözetiminde yapmalıdır. Doktor bir plan hazırlamaya yardımcı olabilir ve bırakma sürecini kolaylaştırmak için alternatif ilaçlar reçete edebilir.

7. Sinüs baş ağrıları

Sinüs baş ağrıları , sinüs iltihabı olan sinüzit ile ortaya çıkar. Genellikle bir enfeksiyon veya alerjiden kaynaklanır.

Semptomlar gözler, yanaklar ve alın çevresinde donuk, zonklayıcı bir ağrıdan oluşur. Ağrı hareket veya ıkınma ile kötüleşebilir ve bazen dişlere ve çeneye yayılabilir.

• Yüz basıncı, ağrı,
• koku alma duyusunda azalma,
• burun akıntısı, burun tıkanması,
• ateş,
• tükenmişlik,
• kulak ağrısı,
• ağız kokusu,
• öksürük,
• diş ağrısı gibi belirtileri vardır.

Sinüs baş ağrıları oldukça nadirdir. Nazal semptomlar yoksa, bu tür bir baş ağrısının migren atağı olma olasılığı daha yüksektir.

Sinüs Baş Ağrısı Tedavi Yöntemleri

 

Sinüzit genellikle 2-3 hafta içinde geçer .

Tedavi seçenekleri şunlardır;

• Dinlenme,
• bol su  içmek,
• OTC ağrı kesici
• burun dekonjestanları
• eczaneden tuzlu su burun spreyleri veya solüsyonları
• antihistaminikler
• reçeteyle satılan steroid burun spreyleri
• antibiyotikler, doktor bakteriyel bir enfeksiyon bulursa
• Semptomlar bir hafta içinde düzelmezse veya şiddetlenirse insanlar bir doktorla gitmelidirler.
• Bazı durumlarda sinüsleri boşaltmak için küçük cerrahi müdahal yapılır.
• Sinüziti önlemeye yönelik, sigara içmekten ve bilinen tetikleyicilerden kaçınmak.

8. Kafeine bağlı baş ağrıları

Yüksek kafein alımı-günde 400 miligramdan (mg) fazla veya günde yaklaşık 4 fincan kahve bazen baş ağrısına neden olabilir.

2 haftadan uzun süre günde 200 mg’dan fazla kafein tüketen kişilerde, yoksunluk migren benzeri baş ağrılarına neden olabilir. Bunlar tipik olarak aniden durduktan 12 ile 24 saat sonra gelişir. 20 ile 51 saatte pik yapar ve 2 ile 9 gün sürebilir.

Diğer olası semptomlar şunlardır;

• Yorgunluk,
• konsantrasyon zorluğu,
• ruh hali veya sinirlilik
• mide bulantısı.

Kafeinin etkileri kişiden kişiye değişir, ancak alımı azaltmak baş ağrısı riskini azaltabilir. Kafein tüketimini sınırlamak, kronik migreni olan kişilere yardımcı olabilir.

9. Kafa travması baş ağrıları

Bazen bir kişi, kafa travmasından hemen veya hemen sonra bir baş ağrısı geliştirir .

OTC ağrı kesici genellikle bunu çözer. Bununla birlikte, semptomlar şiddetliyse veya zamanla kötüleşirse, kişi derhal tıbbi yardım almalıdır.

Ciddi bir kafa travması durumunda veya bir kafa travmasından sonra aşağıdaki belirtiler ortaya çıkarsa derhal doktora gidilmeli.

• Bilinçsizlik,
• nöbetler,
• kusma,
• hafıza kaybı,
• bilinç bulanıklığı, konfüzyon
• görme veya işitme sorunları.

Travma sonrası baş ağrıları, orijinal kafa travmasından aylar sonra da gelişebilir ve bu da teşhis edilmesini zorlaştırır. Bazen her gün ortaya çıkabilir ve 12 aya kadar devam edebilirler .

Kafaya alınan küçük bir darbe bile travmatik beyin hasarına neden olabilir.

10. Menstrüel baş ağrıları

Baş ağrıları genellikle hormon seviyelerindeki değişikliklerden kaynaklanır. Östrojen seviyelerindeki değişikliklerden menstrüasyon etrafında migren oluşabilir .

Hormona bağlı baş ağrıları genellikle adetten 2 gün önce veya 3 gün sonra veya yumurtlama sırasında gelişir . Semptomlar aurasız migrene benzer, ancak daha uzun sürebilir.

Hormonla ilgili baş ağrıları ayrıca şu durumlar da tetikleyebilir;

• menopoz
• gebelik

Tedavi Yöntemi

Menstrüel baş ağrısı tedavisi, aurasız migren tedavisi ile aynıdır.

11. Akşamdan kalma baş ağrıları

Aşırı alkol tüketmek, ertesi gün veya hatta o günün ilerleyen saatlerinde zonklayan bir baş ağrısına neden olabilir. Bu migren benzeri baş ağrıları genellikle başın her iki tarafında meydana gelir ve hareketle kötüleşebilir.

Akşamdan kalma baş ağrısı olan biri de mide bulantısı ve ışığa duyarlılık yaşayabilir.

Tedavi Yöntemleri

Akşamdan kalmışlığın tedavisi yoktur, ancak bol su içerek ve şekerli yiyecekler yiyerek semptomları hafifletmek mümkündür. OTC ağrı kesiciler baş ağrısını azaltmaya veya durdurmaya yardımcı olabilir.

Akşamdan kalma belirtileri 72 saat içinde kaybolur.

Akşamdan kalma riskini azaltmanın yolları şunlarıdır.

• Ölçülü içmek,
• aç karnına içmemek.

Bir doktorla ne zaman gitmeli?

Baş ağrısı yaygın bir sorundur, ancak çoğu insan bunları asetaminofen gibi OTC ağrı kesici ile yönetebilir.

Bununla birlikte, şiddetli, kalıcı, tekrarlayan veya kötüleşen baş ağrıları yaşayan herkes doktora gitmeli. Bir kişi derhal tıbbi yardım almalıdır.

• Aniden başlayan ve aşırı derecede acı veren,
• kafaya önemli bir darbe sonrasında
• kafa karışıklığı, görme bozukluğu, denge veya konuşma bozukluğu,
• uyuşukluk,
• ateş, nöbet veya bilinç kaybı, kusma.

Tekrarlayan baş ağrıları olan çocuklar da mümkün olan en kısa sürede bir doktorla başvurmalı.

Özet

Baş ağrısı birçok insanı etkileyebilir. Çoğu zaman,  OTC ağrı kesici almak çözüm olabilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda baş ağrıları tıbbi bir sorunu gösterebilir.

Küme, migren ve aşırı ilaç kullanımı baş ağrıları, tıbbi yardımdan ve muhtemelen reçeteli ilaçlardan yararlanabilecek tüm baş ağrılarıdır.

Kalıcı baş ağrıları hakkında endişeleri olan herkes, tıbbi yardım almalıdır.

İlginizi Çekebilir : Çok Uyumak Sağlığa Zararlı Mı?