Elyaf Nedir? Elyaf Çeşitleri ve Özellikleri

Günlük hayat içerisinde sıklıkla karşılaşmış olsak da ya da kullanıyorsak bile genellikle elyaf hakkında çok fazla bir bilgiye sahip olunmamaktadır. Elyaf nedir, elyaf çeşitleri ve özellikleri ile ilgili detaylı bilgileri yazımızda inceleyelim

Elyaf Nedir?

Elyaf, iplik durumuna getirilebilir lifli maddeye denir. Dokuma ürünlerinin hammaddesi olmaktadır. Bitki, hayvan ve madeni kaynaklardan elde edilen elyafların yanında çeşitli kimyevi usullerle yapılan elyaflar da bulunmaktadır. Keten, lama, angora, tavşan tüyü, ipek gibi hayvansal kaynaklardan elde edilen elyaflardır. Isıya dayanıklı bir madde olan asbest ise madeni kaynaklı doğal elyaflardandır.

Yapay elyaflar yan sentetik ve sentetik elyaf olarak iki çeşit olmaktadır.

Elyaflar uzunluklarına göre ikiye ayrılmaktadır. Bunlar;

Kesikli (Stapel) Elyaf: Bu elyafların uzunlukları yaklaşık 1cm olmaktadır. Yün ve pamuk bu elyaflardandır.

Kesiksik (Kontinü) Elyaf: Kesiksiz elyafların uzunluğu çok fazla olmaktadır. İpek ve bazı kimyevi elyaflar bu grupta yer almaktadır.

Kaliteleri sadece uzunluk değil, parlaklık, incelik, esneklik, nem çekme özelliği, küflenme, ısı etkisi, boyanma yatkınlığı olabilmektedir.

Elyaf birçok sanayi dalında hammadde olarak kullanılmaktadır.

Elyafın bir diğer özelliği esnekliğidir. Esnek olmayan dokumalardan üretilmiş elbiselerde torbalanmalar meydana gelmektedir.

Nem çekme ve sonra buharlaşmayla bu nemi dışarı verme özelliği yaz aylarında sıhhat ve rahatlık bakımından dikkate alınması gereken bir husustur. Ayrıca nemi emme hızı ve dışarı buharla atma hızı da önemlidir. Cam elyafı nem çekmemektedir. Nem çekmenin yanında ıslandığı zaman elyaf ebat olarak çeker. Bunu azaltmak için elyafa, özel apre verilebilir. Su ile çekme yün, pamuk, keten, rayonlar, ipek, asetat ipeği ve diğer kimyevi elyaf sırasına göre gittikçe azalır. Ayrıca nemli yerlerde pamuk, keten ve rayonların küflenmeye meyilleri vardır. Cam yünü ısıya karşı en dayanıklı elyaf olmasına rağmen, bazı elyaflar yüksek ısılarda kavrulup alev alabilirler. Alev koruyucu ve apre kullanılarak elyafların yüksek sıcaklıklara karşı mukavemeti arttırılabilir. Pamuk, keten, yün, ipek, rayon, asetat ipeği ve poliamit sırasına göre elyafların ısıya dayanıklılığı azalır. Boyanma kabiliyetini gösteren gözeneklilik ve eğirme kabiliyeti mükemmel elyaf için aranan diğer özelliklerdendir. Elyafın inceliği, yüzey yapısı ve uzunluğu, elyafların birbirine iyi yapışarak eğirme kabiliyetini etkileyen önemli hususlardandır.

İlginizi çekebilecek bir farklı kumaş türü : Polyamid Kumaş Nedir? Polyamid Kumaş Özellikleri